Böyrək çatışmazlığından tutmuş qaraciyər xəstəliklərinə qədər ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilən qaşınma şikayəti mədə-bağırsaq xəstəliklərinin fonunda qalan mühüm əlamətlərdəndir.
Qaşınma sahəsi vacibdir
Bütün bədəni və ya hər hansı bir sahəyı təsir edə biləcək bir şikayət olan qaşınmanın meydana gəldiyi bölgənin diaqnozu üçün əhəmiyyətli bir məlumatdır. Lokal qaşınma və ümumi bədən qaşınması üçün müxtəlif səbəblərin araşdırılması lazımdır. Misal üçün; Bağırsaq parazitləri, göbələk infeksiyaları, təmizliyə diqqət etməmək və ya o nahiyədə dərini qıcıqlandıracaq həddindən artıq təmizlik, xroniki ishal və ya nəcis edərkən həddindən artıq gərginlik, çox ədviyyatlı yeməklər yemək kimi səbəblər “pruritus ani” adlanan genital qaşınmaya səbəb ola bilər. Uşaqlarda tez-tez şikayətlərə səbəb olan anal nahiyə qaşınması “pinworm” olaraq da bilinən bir növ parazitdən qaynaqlana bilər. Bu tip qaşınma adətən gecə baş verir.
Dəri və böyrək xəstəlikləri ilə yanaşı, hemoroid də qaşınmaya səbəb olur
Bir çox dəri xəstəlikləri və sistem xəstəlikləri də ümumi qaşınmaya səbəb ola bilər. Yaşlılarda daha çox rast gəlinən dəri xəstəlikləri, xroniki böyrək xəstəlikləri, quru dəri və limfomalar belə qaşınmaya səbəb ola bildiyi halda; Həzm sistemi xəstəlikləri də qaşınma ilə özünü göstərə bilər. Orqanizmdə davamlı qaşınmalara səbəb olan mühüm xəstəliklərdən biri öd axınının pozulması nəticəsində yaranan “xolestaz”dır. Yetkinlərdə görülən “perianal” deyilən qaşınma növü hemoroid və “anal fissür” adlanan anal çatlar səbəbiylə inkişaf edə bilər. Ən çox qəbizlikdən sonra meydana gələn çatlar, həmin nahiyənin sağalması və çatın yenidən açılması ilə gələn axıntı səbəbiylə qaşınma yaradır.
Qaraciyərin böyüməsi və sarılıq ilə meydana gələn qaşınmalara diqqət yetirin!
İnadkar qaşınma da çox ciddi xəstəlikləri göstərə bilər. “Xolestaz” qaraciyər və öd yollarının bir çox xəstəlikləri səbəbiylə meydana gələ biləcək ciddi bir tapıntıdır. Bədəndən ödün qeyri-kafi xaric olması nəticəsində baş verir. Qaşınma öd məzmununu daşımağa kömək edən zülalların funksiyalarının pisləşməsi nəticəsində qanda və toxumalarda zəhərli maddələrin toplanması, öd yollarının xəstəliklərinə və ya tıxanmasına səbəb olan “xolestaz”ın müəyyənedici xüsusiyyətlərindən biridir. Davamlı və ciddi qaşınmaya əlavə olaraq; Xəstəliyin digər əlamətlərinə sarılıq, qaraciyərin böyüməsi, ishal, inkişaf ləngiməsi, qan təzyiqi, təkrarlanan burun qanamaları, qarın ağrısı və ürəkbulanma daxildir. Bu əlamətlər davam edən qaşınma ilə müşayiət olunarsa, gecikmədən qastroenteroloqa müraciət etmək lazımdır.
Müalicə üçün qaşınmanın səbəbi araşdırılmalıdır
“İnsanın həyatına mənfi təsir göstərən qaşınmanın müalicəsi üçün ilk növbədə xəstəliyin mənbəyi araşdırılmalıdır”, “Dəri xəstəliklərindən şübhələnirsinizsə, mütəxəssis həkimdən kömək alınmalıdır. Sistemli xəstəlik aşkar edilərsə, müalicə müvafiq mütəxəssis tərəfindən tətbiq olunacaq üsullar tətbiq edilməli və təqib edilməlidir. Həmçinin perianal qaşınmanın qarşısını almaq üçün; Sabun və yuyucu vasitələrdən qaçınılmalı, anus ətrafı quru tutulmalı, pambıq alt paltarlarına üstünlük verilməli, qaşınmaya səbəb ola biləcək kofeinli və ədviyyatlı qidalar qəbul edilməməlidir.
