Sürətli yemək vərdişi həyat keyfiyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən sağlamlıq problemlərinə, xüsusilə mədə və bağırsaq xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
Həzm ağızda başlayır
Bildiyimizin əksinə, həzm mədədə deyil, ağızda başlayır. Ağızda çeynəyən qidalar daha kiçik hissələrə bölünür və ağız ifrazı (tüpürcək) ilə qarışır. Tüpürcəkdə olan fermentlər həzmə kömək edir və qida maddələri mədədəki həzm üçün hazır hala gəlmiş olur. Sürətli yedikdə isə qida maddələri böyük parçalar halında mədəyə çatır. Qida həzm olunmağa hazır olmadığı üçün mədə daha çox əmək sərf edərək yorulur, nəticədə həzmsizlik, toxluq hissi, yanma, şişkinlik və ağrı kimi şikayətlər yaranır.
Sürətli yemək toxluq hissini aradan qaldırır
Mədə və beyin sinxron işləyir. Buna görə də yemək yeyərkən ilk dişləmənin mədə və beyin tərəfindən qəbul edilib toxluq mərkəzini hərəkətə gətirməsi orta hesabla 20 dəqiqə çəkir. Vaxta qənaət etmək üçün tez yeyilən yemək beynin toxluq mərkəzini gec stimullaşdırır və toxluq mesajını beynə gec çatdırır. Bu davranış vərdiş halına gələndə toxluq mərkəzi stimullaşdırılmadığı üçün daha çox yemək yeyilir. Sürətli yemək bir müddət sonra xroniki hal aldıqda, piylənmə və metabolik sindroma meyli artırır. Artıq çəki diabet, ürək-damar xəstəlikləri və insult kimi ciddi problemləri də çağırır.
Yeməkdən sonra gəzmək həzmə kömək edir
Sağlam həyatın başqa bir açarı qidanın necə və hansı şəkildə istehlak edildiyi ilə yanaşı nə istehlak edildiyində də gizlidir. Yeməkdən sonrakı fəaliyyət də sağlamlıq üçün vacibdir. Belə ki, axşam saatlarında gəzinti həzmi asanlaşdırır.
Yavaş yemək bədəni sağlam edir
- Yavaş-yavaş yeməklə, mədə yanması, turşluq və toxluq hissi riski minimuma endirilir. Bu, yeməyi daha dadlı edir və yeməkdən həzz almağa imkan verir.
- Yeməkləri yaxşı çeynəmək, xüsusən də müxtəlif bişməmiş meyvə və tərəvəzlərin həzm olunması üçün çox vacibdir.
- Çeynəməklə qidanın tərkibindəki sellüloza membranları parçalanır və faydalı maddələr ayrılır. Beləliklə, həzm fermentlərinin təsir səviyyəsi artır.
- Yeməkləri çox kiçik parçalara ayırmaq və əzmək mədə-bağırsaq traktının zədələnməsinin qarşısını alır.
Yavaş-yavaş yemək vərdişini qazanmaq üçün tövsiyələr
Sürətli yemək vərdişini birdən dəyişmək mümkün deyil. Bununla belə, bəzi tövsiyələrə əməl etmək faydalı ola bilər.
Yemək yeyərkən;
- Masada çox az oturmayın. Aclığınızı qəlyanaltılarla balanslaşdırın.
- Daha kiçik çəngəl/bıçaqlardan istifadə etməyə başlayın.
- Hər dişləmə ilə çəngəli, bıçağı və ya qaşığı yerə qoyun və növbəti dişləmə ilə yenidən götürün.
- Uzun müddət çeynənməyi tələb edən yüksək lifli qidaları seçin.
- Yavaş yeyənlərlə yeməyə çalışın və onlarla ayaqlaşın.
- Yemək yeyərkən söhbət edin.
