Xoralı kolit yoğun bağırsaqda baş verən bir xəstəlikdir. Yoğun bağırsağın iltihabı kimi də tanınır. Xəstəliyin bu adla adlandırılması və xalq arasında geniş şəkildə bu cür tanınması, səbəb olduğu fəsadlarla birbaşa əlaqəlidir. Kolit, yoğun bağırsağın iltihab səbəbindən qıcıqlanması nəticəsində yaranan bir xəstəlikdir.
Yoğun bağırsağın qıcıqlanması isə özü ilə bağırsağın şişməsi fəsadını gətirir. Bununla yanaşı, xoralı kolit daha spesifik olaraq müəyyən edilən və yoğun bağırsağın daxili səthində yerləşən kolon mukozasındakı iltihab vəziyyətidir. Bağırsağın kolon hissəsində inkişaf edən bu vəziyyət, yoğun bağırsaq ağrısı kimi müxtəlif simptomlara səbəb ola bilər.
Eyni zamanda xoralı kolit səbəbindən bağırsaqda yara əlamətləri arasında nəcisdə baş verən müxtəlif fəsadlar da var. Xüsusilə nəcis ehtiyacının qəflətən yaranması, ağrılı və ya axıcı nəcis bu fəsadlar arasında ən əhəmiyyətli olanlardır. Buna əlavə olaraq xəstəlik səbəbindən nəcisdə qan tapılması da mümkündür.
Bu xəstəlik əsasən kəskin və ya xroniki formada ortaya çıxa bilən bir xəstəlikdir. Xəstəliyin fəsadları və əlamətləri hansı formada inkişaf etməsindən asılı olaraq dəyişə bilər. Bu vəziyyət xəstəliyin inkişaf səbəbləri ilə də əlaqəlidir. Bununla yanaşı, xoralı kolitin müasir dövrdə ən geniş yayılmış səbəbi infeksiya yaranmasıdır.
Xoralı Kolit Niyə Yaranır?
Xoralı kolit immun sisteminin səhv işləməsi nəticəsində meydana gəlir. Bununla yanaşı, xəstəliyin hansı səbəbdən tam olaraq inkişaf etdiyi bu gün dəqiq məlum deyil. Lakin bağırsaqda yara əmələ gəlməsi adətən orqanizmin sağlam hissələrinin müdafiə sistemi tərəfindən hücuma məruz qalması səbəbindən inkişaf edir.
Xüsusilə qidalanma vərdişləri bu xəstəliyin inkişafına təsir edən ən mühüm faktorlardır. Xoralı kolitin səbəblərini ümumi olaraq bu şəkildə sıralamaq mümkündür:
- Qidalanma vərdişləri və qidalanma pozğunluğu
- İnfeksiya səbəbindən yaranan digər xəstəliklər
- Bəzi dərmanların yan təsirləri
- Genetik amillər
Bütün bu hallar xoralı kolitin yaranmasına səbəb olan amillər arasındadır. Bununla yanaşı, stress faktorunun da xoralı koliti dəstəklədiyi düşünülür. Stress əsasən bu xəstəliyin səbəbləri arasında deyil.
Lakin intensiv şəkildə hiss edilən stress və ya narahatlıq vəziyyəti, simptomların daha qabarıq şəkildə və şəxsin həyat keyfiyyətinə təsir edəcək dərəcədə hiss edilməsinə səbəb ola bilər.
Xoralı Kolitin Əlamətləri Nələrdir?
Xoralı kolitin əlamətləri, adətən nəcis ifrazı zamanı müşahidə edilən tapıntılarla ortaya çıxır. Bununla yanaşı güclü qarın ağrıları və ya qarından intensiv şəkildə gələn səslər də yenə mühüm fəsadlardan bəziləridir. Bu fəsadlar xüsusilə yüngül xoralı kolit əlamətləri arasında göstərilə bilər.
Xoralı kolit nəcisi xəstəliyin əlamətlərini müəyyən etmək baxımından olduqca müəyyənedici bir amildir. İshal və ya nəcisdə qan əmələ gəlməsi xoralı kolitə işarə edə bilər. Ümumi mənada xoralı kolitin əlamətləri isə bu şəkildə sıralana bilər:
- Qarından gələn intensiv səslər və güclü hiss edilən qarın ağrıları
- Nəcis zamanı anusdan gələn qan
- İshal və ürəkbulanma
- Bəzi dəri sağlamlığı problemləri
- Ağız yaraları və gözdə yaranan iltihablar
- Qızdırma və titrətmə halı
- Daimi olaraq meydana gələn nəcis ehtiyacına baxmayaraq bəzi hallarda nəcis ifraz edə bilməmə halı
- Oynaqların şişməsi və güclü ağrılar
- Dehidratasiya problemi
- Rektal ağrılar, halsızlıq və yorğunluq hissi
Bunlar xoralı kolitin əlamətləri arasında geniş yayılmış fəsadlardır. Bəzi hallarda xəstəliyin ağır gedişatı zamanı ürək döyüntülərinin pozulması və təngnəfəslik kimi fəsadların da meydana gəlməsi mümkündür.
Xoralı Kolitin Müalicəsi Necə Aparılır?
Xoralı kolitin müalicəsi bir çox amil istiqamətində fərqli şəkillərdə planlanması lazım olan bir prosesdir. Digər bağırsaq və kolon xəstəliklərində olduğu kimi, xəstəliyin növü müalicə prosesini müəyyən edən mühüm bir faktordur.
Eyni zamanda xəstəliyin inkişaf səviyyəsi, fəsadların şiddəti, şəxsin ümumi sağlamlıq vəziyyəti, xəstənin istifadə etdiyi və ya istifadə etmiş olduğu dərmanlar müalicə prosesinin planlanmasında rol oynayır.
Buna görə də kolit müalicəsi böyük ölçüdə fərdiləşdirilməsi lazım olan proseslərdən ibarətdir. Müalicə prosesində isə birbaşa xoralı kolitin təsirini azaltmağa yönəlmiş dərmanların istifadəsi ən geniş yayılmış üsullardandır.
Bununla yanaşı, kolonda iltihab müşahidə edildiyi halda isə mütəxəssis həkim tərəfindən daha çox iltihabın aradan qaldırılmasına yönəlmiş müalicə metodları seçilir.
Bu səhifədə verilmiş məlumatlar və ya, tövsiyyələr yalnız maarifləndirici xarakter daşıyır və diaqnozun qoyuluşu, müalicə və ya digər klinik məqsədlərlə istifadə oluna bilməz. Xəstəliyinizlə əlaqədar daha dəqiq məlumat almaq üçün həkim mütəxəssislərə müraciət etməyiniz tövsiyyə olunur.
