Mədə ağrısı həm uşaqlarda, həm də böyüklərdə ən çox rast gəlinən şikayətlərdən biridir. Əksər hallarda keçici və zərərsiz olsa da, bəzən ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Bu yazıda mədə ağrısının ən yayılmış səbəbləri və evdə tətbiq edə biləcəyiniz faydalı üsullar barədə məlumat verəcəyik.
Mədə ağrısı səbəbləri nələrdir?
Mədə ağrısı müxtəlif səbəblərdən yarana bilər. Bəziləri qidalanma ilə bağlıdır, bəziləri isə daha ciddi sağlamlıq problemlərinin göstəricisi ola bilər. Ən çox rast gəlinən səbəblər bunlardır:
Qastrit
Mədə selikli qişasının iltihablanması nəticəsində yaranır. Səbəbləri arasında qeyri-sağlam qidalanma, stress, Helikobakter Pilori infeksiyası və bəzi dərmanlar var. Əsas əlamətləri: yandırıcı ağrı, köp, ürəkbulanma.
Mədə xoras (ülser)
Mədə xorası mədənin və ya onikibarmaq bağırsağın divarında yaranan yaradır. Adətən mədə turşusunun artması və ya Helikobakter Pilori infeksiyası nəticəsində meydana çıxır.
Qida zəhərlənməsi
Bakteriya və ya toksinlərlə çirklənmiş qida istehlakı nəticəsində baş verir. Mədə ağrısı ilə yanaşı qusma, ishal və yüksək hərarət də müşahidə edilə bilər.
Həddindən artıq yemək
Çox yemək və ya həddindən artıq yağlı, ədviyyatlı qidalar qəbul etmək mədədə gərginlik və ağrıya səbəb ola bilər.
Stress və emosional gərginlik
Stress və həyəcan mədə turşusunun artmasına və ağrının yaranmasına gətirib çıxara bilər.
Evdə mədə ağrısını yüngülləşdirmək üçün yollar
Əgər mədə ağrınız ciddi bir xəstəlikdən qaynaqlanmırsa, evdə bu üsullarla rahatlıq tapa bilərsiniz:
İlıq su və bitki çayları
Nanə, zəncəfil və çobanyastığı çayları mədəni rahatlaşdırmağa və köpü azaltmağa kömək edir. Həmçinin bol su içmək vacibdir.
Yüngül və sadə qidalar
Ağ çörək, düyü, banan və qatıq kimi asan həzm olunan qidalar seçin. Yağlı və ədviyyatlı yeməklərdən uzaq durun.
Kiçik porsiyalarla tez-tez yemək
Böyük və ağır yeməklər mədəni daha çox yükləyir. Bunun əvəzinə gün ərzində daha kiçik və tez-tez yeyin.
İstirahət və stressin azaldılması
Dərin nəfəs alma məşqləri və istirahət mədənin rahatlamasına kömək edə bilər.
İlıq kompress
Mədənin üzərinə isti su torbası qoymaq əzələləri rahatlaşdıraraq ağrını azalda bilər.
Nə zaman həkimə müraciət etməli?
Evdə tətbiq etdiyiniz üsullara baxmayaraq ağrı keçmirsə və ya aşağıdakı əlamətlər müşahidə edilirsə, dərhal həkimə müraciət edin:
- Qanlı qusma və ya nəcis
- Güclü və dözülməz ağrı
- Yüksək hərarət və davamlı qusma
- Çəki itkisi və iştahsızlıq
Mədə ağrısı çox vaxt keçici olsa da, düzgün qidalanma və sağlam həyat tərzi ilə qarşısını almaq mümkündür. Əgər ağrınız davam edirsə və ya şiddətlidirsə, vaxt itirmədən qastroenteroloqa müraciət edin.
Mədə ağrısı ilə bağlı tez-tez verilə suallar (FAQ)
Mədə ağrısı üçün ən yaxşı ev üsulu hansıdır?
Bitki çayları (məsələn, çobanyastığı və ya zəncəfil) içmək, yüngül qidalar qəbul etmək və isti kompress qoymaq ən çox rahatlıq verən üsullardandır.
Mədə ağrısı olan nə yeməlidir?
Həzmə asan olan qidalar — düyü, qatıq, banan, ağ çörək, qaynadılmış tərəvəzlər.
Mədə ağrısı nə zaman təhlükəlidir?
Ağrı çox güclüdürsə, qanlı qusma və ya nəcis varsa, yüksək hərarət və ciddi halsızlıqla müşahidə olunursa, dərhal həkimə müraciət edin.
Stress mədə ağrısına səbəb ola bilər?
Bəli. Stress və narahatlıq mədədə turşunun artmasına və ağrının yaranmasına səbəb ola bilər.
Mədə ağrısı üçün hansı bitki çayı yaxşıdır?
Nanə, zəncəfil və çobanyastığı çayları mədə ağrısını yüngülləşdirə və köpü azalda bilər.
Mədə ağrısı üçün süd içmək olar?
Bəzi hallarda süd müvəqqəti rahatlıq verə bilər, amma bəzilərində mədə turşusunu artıraraq vəziyyəti pisləşdirə bilər. Əgər laktoza həssaslığınız varsa, süd içməkdən çəkinin.
Mədə ağrısına qarşı dərman qəbul etmək olar?
Evdə yalnız həkimin tövsiyə etdiyi və ya əczaçı məsləhəti ilə asid azaldıcı (antiasid) və ya ağrıkəsici istifadə edə bilərsiniz. Ancaq səbəb məlum deyilsə, mütləq həkimlə məsləhətləşin.
Mədə ağrısı neçə gün davam edər?
Əksər sadə mədə ağrıları bir neçə saatdan bir neçə günə qədər çəkir. 2–3 gündən uzun sürərsə, həkimə müraciət etmək lazımdır.
Mədə ağrısına səbəb olan qidalar hansılardır?
Çox yağlı, qızardılmış, ədviyyatlı yeməklər, qazlı içkilər, spirt və turşu qidalar mədə ağrısına səbəb ola bilər.
Acqarına qəhvə içmək mədə ağrısı yarada bilərmi?
Bəli, acqarına içilən qəhvə mədədə turşuluğu artıra və ağrıya səbəb ola bilər.
Uşaqlarda mədə ağrısı niyə olur?
Uşaqlarda mədə ağrısı çox vaxt qaz, həzm pozğunluğu, stress və ya infeksiyalar səbəbilə yaranır. Uzun sürərsə və ya şiddətlidirsə, pediatra müraciət etmək vacibdir.
Mədə ağrısını azaltmaq üçün necə yatmalı?
Yan tərəfə uzanmaq, xüsusilə sol tərəfə yatmaq mədə turşusunun azalmasına və rahatlığa kömək edə bilər.
Mədə ağrısı hamiləlikdə normaldırmı?
Hamiləlik zamanı hormonlar və böyüyən uşaqlıq mədə və bağırsaqlara təzyiq göstərir, buna görə bəzi yüngül ağrılar ola bilər. Ancaq şiddətli və ya davamlıdırsa, həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.
Sadə Cədvəl: Nə Yemək Olar / Olmaz?
| ✅ Tövsiyə olunan qidalar | 🚫 Uzaq durulmalı qidalar |
|---|---|
| Ağ çörək, banan, düyü | Ədviyyatlı, çox duzlu yeməklər |
| Qaynadılmış tərəvəzlər | Qızardılmış, yağlı yeməklər |
| Qatıq və az yağlı süd | Turşu, kola, qazlı içkilər |
| Toyuq filesi, balıq | Çox ədviyyatlı ət, kolbasa |
| Bitki çayları (çobanyastığı, zəncəfil) | Spirtli içkilər |
Bu məlumat yalnız maarifləndirmə məqsədi daşıyır və tibbi məsləhət əvəzi deyildir. Hər hansı sağlamlıq problemləri üçün həmişə həkim mütəxəssis ilə məsləhətləşin.
