Nəcisdə qan aşkar etmək narahatedici ola bilər, lakin bu həmişə ciddi tibbi vəziyyəti göstərmir. Səbəbindən asılı olmayaraq, nəcisinizdə qan gördüyünüz təqdirdə həkim mütəxəssis-dən məsləhət almaq çox vacibdir, çünki əgər bu ciddi bir şey səbəbindən baş verirsə, erkən aşkarlama və müalicə daha yaxşı nəticələrə gətirib çıxara bilər.
Nəcisdə qan nədən ola bilər?
Rektal qanaxma və ya nəcisdə qanın bir çox potensial səbəbləri var. Bunlar son zamanlarda yeyilmiş qidalar, babasil, anal çatlar kimi kiçik məsələlərdən tutmuş mədə-bağırsaq qanaxması, infeksiyalar və ya iltihabi bağırsaq xəstəlikləri kimi daha ciddi narahatlıqlara qədər dəyişə bilər.
Babasil
Babasil xarici (anusun ətrafında) və ya daxili (aşağı düz bağırsaqda) yarana bilən şişmiş qan damarlarıdır. Bu, orta yaşlı və yaşlı insanlarda rektal qanaxmanın ən çox rast gəlinən səbəbidir. Xroniki qəbizlik, bağırsaq hərəkətləri zamanı gərginlik, hamiləlik və tualetdə uzun müddət oturmaq kimi amillər babasil yarada bilər.
Babasilin əlamətlərinə rektal ağrı, qaşınma, qanaxma və bəzi hallarda prolaps (babasilin anal kanaldan çıxması) daxil ola bilər.
Divertikul
Divertikul çənbər bağırsağın daxili divarında zəif nöqtələrin kiçik kisələr əmələ gətirməsi zamanı baş verir. Zaman keçdikcə, bu kisələrdə olan qan damarları kövrəkləşib partlamağa meyilli ola bilər, bu da qanaxmaya səbəb olur. Divertikulyoz kifayət qədər geniş yayılmış olsa da, bir çox insan onun mövcudluğundan xəbərsizdir.
Bağırsaq polipləri
Bağırsaq polipləri yoğun bağırsaqda (həmçinin çənbər bağırsaq adlanır) əmələ gələn törəmələrdir. Onlar kifayət qədər yaygındır — yetkinlərin 15%-40%-də poliplər ola bilər. Əksər poliplər xoşxassəlidir, lakin bəzilərinin zaman keçdikcə xərçəngə çevrilmə potensialı var. Poliplərin çıxarılması kolorektal xərçəngin qarşısını almaqda vacib addımdır.
Mədə-bağırsaq infeksiyaları
Bəzi mədə-bağırsaq infeksiyaları həzm traktının istənilən yerində iltihablanma və qıcıqlanma yarada bilər. Helikobakter pilori mədədə qanaxmalı xoralara və qara nəcisə səbəb ola bilən bakterial artımdır. Bağırsaqları yoluxduran digər bakteriya və parazitlər nəcisdə parlaq qırmızı qana səbəb ola bilər, bu da çox vaxt qarın ağrıları və ishal ilə əlaqəli olur.
İltihabi bağırsaq xəstəliyi (İBX)
İltihabi bağırsaq xəstəliyi (İBX) — xoralı kolit və ya Kron xəstəliyi kimi — orqanizmin immun sisteminin qeyri-normal reaksiyasından irəli gəlir. Bu, bütün mədə-bağırsaq sisteminizi iltihaba məruz qoya bilər və qarın ağrısı, sancı, ishal, daha təcili bağırsaq hərəkətləri və qanlı nəcis də daxil olmaqla bir sıra həzm problemlərinə səbəb ola bilər.
Çənbər bağırsaq xərçəngi
Kolorektal xərçəng çənbər bağırsaq və ya düz bağırsaq toxumalarında başlayan xərçəng növüdür. Xərçəng çənbər bağırsaqda əmələ gəldikdə, buna çənbər bağırsaq xərçəngi deyilir. Kolorektal xərçəng həmişə aşkar simptomlar yaratmasa da, ümumi əlamətlərinə bağırsaq vərdişlərinin dəyişməsi, nəcisdə qan (parlaq qırmızı və ya tünd), tez-tez qaz ağrıları, şişkinlik, dolğunluq və ya kramp hissləri, çəki itkisi və yorğunluq daxil ola bilər.
Çənbər bağırsaq xərçəngi üçün skrininq həyat qurtarır. Kolonoskopiya qızıl standart skrininq testi hesab olunur, çünki prosedur zamanı müəyyən edilmiş poliplər xərçəngə çevrilmədən əvvəl çıxarıla bilər.
Kolonoskopiya həmçinin cərrahi əməliyyatla müalicə edilə bilən erkən xərçəngləri aşkar edə bilər. Alternativ testlərə nəcisdə DNA və gizli qan testləri, siqmoidoskopiya ilə və ya onsuz daxildir.
Həkimə nə zaman müraciət etməli?
Nəcisdə davamlı və ya təkrarlanan qan, hətta az miqdarda olsa belə, hər kəs həkimlə görüş təyin etməlidir. Əsas səbəbi müəyyən etmək üçün mütləq şəkildə testlər edilməlidir.
Bu səhifədə verilmiş məlumatlar və ya, tövsiyyələr yalnız maarifləndirici xarakter daşıyır və diaqnozun qoyuluşu, müalicə və ya digər klinik məqsədlərlə istifadə oluna bilməz. Xəstəliyinizlə əlaqədar daha dəqiq məlumat almaq üçün həkim mütəxəssislərə müraciət etməyiniz tövsiyyə olunur.
